Yatırım fonu, çeşitli yatırımcılardan toplanan tasarrufların, belirli varlık sınıflarına tekil veya çoklu olarak (hisse senedi, kira sertifikası, kıymetli maden vb.) çeşitli sermaye piyasası araçları arasında dağıtılarak yatırım yapmak için bir havuzda toplanan yatırım aracı türüdür. Fon yöneticileri tarafından profesyonel şekilde yönetilen bu yatırım türünde katılımcılar farklı yatırım araçlarına yatırım yaparak katılım miktarları kadar gelir elde ederler. Peki fon alım satım işlemlerinde nelere dikkat edilmeli?
Bir yatırımcının yatırım fonuna yatırım yapmasının birçok avantajı vardır. Bu avantajlardan birincisi yatırım fonlarının küçük başlangıç tutarlarıyla her yatırımcıya fon alım satım işlemleri yapma fırsatı sağlamasıdır. Bir diğer avantajı ise perde arkasında yatırım fonunu yöneten profesyonel ekiplerin bulunmasıdır. Yatırım fonunun en iyi yatırım hedefine ulaşması için bu profesyoneller hangi sermaye piyasası araçlarının alınıp satılacağını belirlemek için piyasa şartlarını takip eder ve bu doğrultuda stratejiler oluştururlar. Ayrıca yatırım fonlarının sunduğu çeşitlilik, farklı yatırım araçlarına yatırım yapma imkânı sağlar ve yumurtaları tek sepete koymadan karşı karşıya kalınabilecek yatırım risklerinin minimuma indirilmesine imkân tanır.
Yatırım fonlarının diğer bir avantajı gerçek kişilere elde edilen kazanç üzerinden %0 stopaj uygulanmasıdır. Değişken, karma, eurobond, dış borçlanma, yabancı, serbest fonlar ile unvanında döviz ifadesi geçen yatırım fonları hariçtir. (31.12.2022 tarihine kadar geçerlidir.)
Tüzel kişiler için Türk Lirası cinsinden varlıklara yatırım yapan (kira sertifikası, hisse senedi) yatırım fonlarından elde edilen kazançlar kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur.
Fon alım satım işlemleri yapabilmek için ilk şart bir yatırım hesabı sahibi olmaktır. Bir bankadan yatırım hesabı açarak sermaye piyasası araçlarına yatırım yapabilir ve fon alım satım işlemleri menüsü üzerinden işlemleri kolaylıkla gerçekleştirilebilir. Yatırım hesabı açtıktan sonra fon alım işlemi yapan katılımcılar, katılma payını aldıktan sonra fon portföyüne ortak olurlar.
Fon Alım Satım İşlemleri Yapmadan Önce Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?
Yatırımlarınızdan en iyi sonucu almak için dikkate almanız gereken bazı önemli hususlar mevcuttur. Bu konulara dikkat ettiğiniz taktirde yatırım yaptığınız hisse senedi, kira sertifikası ve kıymetli madenler gibi araçlardan en iyi katılım gelirini elde etme fırsatına sahip olmak mümkündür.
İlk olarak alabileceğiniz risk seviyesini belirlemek büyük önem taşır. Sizin için kabul edilebilir risk seviyenizi belirlemek, belirli risklerle karşı karşıya kalma durumunda bile yatırımlarınızı sürdürmenize ve ana stratejinize bağlı kalmanızı sağlar. Basit bir ifadeyle risk seviyeniz, ana paranızdan ne kadar kayba tahammülünüz olduğuyla doğru orantılıdır (Örneğin; anaparadan kayba tahammülünüz düşük ise risk seviyesi düşük fonlara yatırım yapmalısınız). Piyasalardaki dalgalanmalara dayanıklılığınız, ne kadar risk alabileceğiniz ve yatırım hedefiniz bu noktada önem taşır.
Ayrıca risk seviyenizi belirlerken kısa vadeli ya da uzun vadeli yatırım türlerinden hangisini seçeceğinize karar vermek de önemlidir. Bazı yatırım araçları kısa sürede getiri elde etmek açısından uygun olmayabilir. Kısa vadede daha düşük risk seviyesine sahip yatırımlar daha doğru bir karar
olabilirken, uzun vadeli yatırımlarda daha yüksek risk seviyesinde yatırım fonuna sahip olmak sizin için doğru karar olabilir.
Yatırım ufkunuz (bekleme süresi) uzadıkça risk seviyesi yüksek olan fonlara daha fazla miktarda yatırım yapılabilir. Risk değerleri hakkında bilgi sahibi olmak için yatırımcı bilgi formlarına müracaat edebilir ya da alabileceğiniz riskler hakkında sizi doğru yönlendirebilecek bir yatırım danışmanın uzmanlığına başvurabilirsiniz.
Fon alım satım işlemleri yapmadan önce konu hakkında araştırma yapmak doğru bir strateji olacaktır. Bilgi sahip olabileceğiniz en iyi güçtür ve doğru bilgiye sahip olmak kapsamlı bir araştırma, izleme ve değerlendirme gerektirir. Yatırım yapmak istediğiniz fonun izahnamesinden hangi varlık türlerine yatırım yaptığı, fonun risk seviyesi, işlem valörleri, gibi önemli bilgileri edinmeden yatırım yapılmamalıdır. Bu nedenle bilgi kaynaklarına başvurmayı ihmal etmeyin.
KAP, Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsa İstanbul üzerinden alım satım işlemi yapmak isteyen yatırımcıları bilgilendirmek amacıyla oluşturulan bir kuruluştur. Fon alım satım işlemleri yapmadan önce kap.org.tr internet sitesinden almayı ya da satmayı düşündüğünüz fonların bilgilerini detaylı olarak inceleyebilirsiniz. Bu bilgileri incelemek sizlere fon hakkında çok değerli bilgiler verecek ve fonun risk değerinden yönetim ücretlerine kadar önemli konular hakkında fikir sahibi olmanızı sağlayacaktır.
Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu (TEFAS), yararlanabileceğiniz ikinci önemli kaynaktır. Elektronik bir platform olan TEFAS üzerinden tüm yatırım fonlarına erişim sağlayabilirsiniz. Platform üzerinde fonların önceki dönemlerdeki getirilerine ulaşabilir ve diğer fon çeşitleriyle kıyaslama yapabilirsiniz. Fon alım satım işlemleri yaparken ilgili fonun geçmiş dönemlerdeki getirisi sahip olmanız gereken değerli bir bilgidir. Fonun geçmiş performansı hakkında bilgi sahibi olursanız gelecekte nasıl performans sergileyeceği hakkında da fikir sahibi olabilirsiniz.
Portföy Yönetim Şirketlerinin web siteleri üzerinden de kurucusu ve yöneticisi oldukları yatırım fonlarının yönetim ücreti, işlem saatleri, fonun yatırım stratejisi, risk değeri, izahnamesi ve yatırımcı bilgi formu gibi önemli tüm bilgilere ulaşabilirler
Piyasa gündemi hakkında bilgi sahibi olabileceğiniz pek çok finansal kaynak bulunmaktadır. Günlük finansal haber yayını yapan haber siteleri, bloglar, podcastler ve video kanallarından piyasa gündemini yakından takip edebilir, uzmanların piyasa beklentilerine ve tahminlerine kulak verebilirsiniz. Böylece sizin için avantajlı getiri sağlayacak fon alımını yapma kararını verebilir ya da fon satışı yapmanız gerektiği izlenimi edinebilirsiniz.
Ekonomik göstergelerin piyasalar üzerinde ve dolayısıyla fon değerleri açısından büyük etkileri bulunmaktadır. Fon alım satım işlemlerinden en iyi getiriye sahip olmak isteyen bir yatırımcı bu ekonomik göstergeleri takip etmeli ve nasıl yorumlayacağını bilmelidir. Enflasyon oranları, tarım dışı istihdam, gayri safi yurt içi hasıla, satın alma yöneticileri endeksi gibi veriler bir yatırımcının takip etmesi gereken bilgi kaynaklarının başında gelmektedir. Merkez Bankası, Türkiye İstatistik Kurumu ve
diğer kuruluşların web siteleri güvenilir ekonomik verilere ulaşabileceğiniz bilgi arasında yer alır. Ekonomik göstergeleri yakından takip ederek finansal okur yazarlık becerilerinizi geliştirebilir ve fon alım satım işlemlerinizi ne zaman ve hangi şartlar altında yapmanız gerektiğine karar verebilirsiniz. Ekonomik göstergelerle ilgili bahsettiğimiz bilgi kanalları haricinde yararlanabileceğiniz en önemli diğer kaynaklar ise izahname, yatırımcı bilgi formu ve fon bültenleridir.
Her fonun ayrı bir gider oranı bulunur. Bazı fonların giderleri daha yüksektir bazılarının ise daha düşüktür. Gider oranlarının yüksek ya da düşük olması gelirinin daha az ya da fazla olması anlamına gelmez. Fon giderleri fon portföyünün risk seviyesi yükseldikçe artabilmektedir. Fon alım satım işlemleri yapmadan önce fonların gider oranlarına ilişkin bilgilere Kamuyu Aydınlatma Platformu'ndan ve ilgili fon kurucusunun web sitesinden ulaşabilirsiniz.
Dikkat etmeniz gereken hususlardan bir diğeri ise fon alım satım işlemleri saatleridir. İşlem saatleriyle ilgili öncelikle valör tarihinin ne demek olduğunu açıklamakta fayda var. Valör tarihi, fon alım satım işlemleri yapılırken hesaba para yatırma ya da hesaptan para çekilme işlemlerinin ne zaman gerçekleşeceğini ifade eder. TEFAS üyesi fonlarda hesap hareketlerinin yansıması saat 15:00'e kadar olurken, saat 13:30'dan sonra verilen alım satım emirlerinin valör tarihleri ise ertesi güne kalmaktadır.
Fon alım satım işlemleri yaparken doğru kararı vermek sizin için zor görünen bir süreç olarak görülebilir. Biraz araştırma yaparak, doğru kaynaklara başvurarak ve ulaşmak istediğiniz hedeflerinize karar vererek bir strateji oluşturabilirsiniz. Fon alım satım işlemleri yapmadan önce durum tespiti yaparak ve elinizdeki verileri kullanarak doğru kararı verebilirsiniz.
Fon alım satım işlemlerinde dikkat edilecek diğer bir nokta, fonların günde bir kere (saat 09:30) pay fiyatı açıklamasıdır. T+0 valörlü fonlarda işlemler o sabah açıklanan pay fiyatına göre yapılırken, T+1 valörlü fonlarda işlemler ertesi sabah duyurulacak fon pay fiyatı üzerinden gerçekleştirilmektedir (13:30’a kadar verilen emirlerde).
Kullanıcı deneyimini geliştirmek için çerezleri kullanıyoruz. Bu uyarıyı kapatarak veya sitede gezinmeye devam ederek KVKK Politikası ve KVKK Aydınlatma metnini kabul etmiş oluyorsunuz.